Middelen of Maatregelen

Middelen of Maatregelen vallen onder de wet BOPZ. De BOPZ (Wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen) is van toepassing op personen van twaalf jaar en ouder die tegen hun wil of zonder hun toestemming zijn opgenomen of verblijven in psychiatrische instellingen, psychiatrische afdelingen van algemene ziekenhuizen, instellingen voor verstandelijk gehandicapten en in verpleeghuizen.

In de wet is er onderscheid tussen verschillende aard toepassingen:

In kader van een dwangbehandeling (artikel 38c)
Akkoord patiënt / ‘M of M akkoord’
In kader van nood (artikel 39)
Beperking van vrijheden (artikel 40)

Voor elk van bovenstaande vier vormen kan er één middel of maatregel tegelijkertijd open staan. Het kan namelijk voorkomen dat een cliënt gesepareerd wordt in het kader van nood en dat tegelijkertijd ook zijn vrijheid wordt beperkt. Dit dient onder twee verschillende middelen of maatregelingen vastgelegd te worden.

Dwangbehandeling

Een dwangbehandeling is een behandeling dat een patiënt onder dwang krijgt, en in het behandelplan staat vermeld. Een dwangbehandeling dient een therapeutisch effect te hebben, dat wil zeggen dat het ervoor moet zorgen dat het gevaar stopt of dat de patiënt sneller met ontslag kan. Dit is geregeld in de wet in artikel 38c, Wet Bopz.

Een dwangbehandeling is niet mogelijk als de patiënt buiten de instelling woont, of als deze vrijwillig is opgenomen. Een dwangbehandeling kan alleen:

In een ziekenhuis met Bopz-aanmerking (toegekend door VWS)
Tijdens een gedwongen opname / dwangopname met een inbewaringstelling of een rechterlijke machtiging
Als de behandeling in het behandelplan staat
Als de behandeling absoluut noodzakelijk is om de patiënt of anderen te beschermen
Als er sprake is van:

Gevaar binnen het ziekenhuis: de patiënt is een gevaar voor zichzelf of voor anderen, bijvoorbeeld agressie tijdens een psychose.
Te lang opgenomen: als de patiënt zonder de behandeling onaanvaardbaar lang opgenomen moet blijven, terwijl hij met behandeling wel snel naar huis kan.

Tijdens een dwangbehandeling kunnen middelen of maatregelingen worden toegepast. Heeft de patiënt een dwangbehandeling, en staan de middelen of maatregelingen in het behandelplan, dan worden deze in theorie onder dwang toegepast. Echter, wanneer er geen sprake van verzet is van de patiënt of de vertegenwoordiger tegen deze middelen of maatregelingen, spreekt men van ‘M of M akkoord’. Een dwangbehandeling dient binnen drie maand geëvalueerd te worden.

Meldingsplicht

De behandelaar moet de start en de beëindiging van de dwangbehandeling afzonderlijk melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg doormiddel van de meldingsformulieren dwang bij aanvang en dwang bij beëindiging. Ook dient de cliënt (of diens vertegenwoordiger) schriftelijk op de hoogte te worden gesteld bij aanvang.

Akkoord patiënt of akkoord Middelen of Maatregelen

Een patiënt (of diens vertegenwoordiger) kan zich op allerlei wijzen verzetten tegen een middel of maatregel. Een middel of maatregel wordt dan toegepast in het kader van een dwangbehandeling (onder bepaalde voorwaarden) of vanwege nood. Wanneer de patiënt geen verzet vertoond, spreekt men van een middel of maatregel in het kader van akkoord patiënt / M of M akkoord. Echter kan deze situatie elk moment veranderen en kan de patiënt of vertegenwoordiger in verzet gaan. Vanaf dat moment is de middel of maatregel bv. wel in het kader van nood of dwang toegepast.

Meldingsplicht
Wanneer een patiënt geen verzet uitoefent tegen de toepassing van de middel of maatregel, is er volgens de Inspectie van de Gezondheidszorg geen sprake van een eigenlijke middel of maatregel. De middel of maatregel dient dan niet te worden gemeld bij de IGZ. Hij dient echter onder de meeste omstandigheden wel te worden geregistreerd voor de SBG aanlevering.

Nood

Bij een acute noodsituatie, bijvoorbeeld een patiënt krijgt een psychose en vormt een gevaar, kunnen middelen of maatregelingen toegepast worden. Bij nood staat dit middel of maatregel niet in het behandelplan. Er moet namelijk direct worden ingegrepen voor de veiligheid. Dit is geregeld in de wet in artikel 39, wet Bopz.

Middelen en maatregelingen in het kader van nood mogen maximaal zeven dagen duren. Mocht de behandelaar het noodzakelijk achten dat het middel of de maatregel langer wordt toegepast, dan dient de behandelaar een dwangbehandeling te starten. Er dient dan wel aan de voorwaarden van een dwangbehandeling te worden voldaan.

Meldingsplicht
Als er een middel of maatregel wordt toegepast in het kader van nood, dan dienen deze middelen of maatregelingen te worden gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg met het meldingsformulier middel of maatregel bij aanvang en het meldingsformulier middel of maatregel bij beëindiging. Ook dient de cliënt (of diens vertegenwoordiger) schriftelijk op de hoogte te worden gesteld bij aanvang.

Beperking van vrijheden

Om te voorkomen dat de gezondheid van de cliënt ernstig in gevaar komt, dat de cliënt iets strafbaars doen of om de orde in het ziekenhuis te bewaren mogen bij een cliënt vrijheden worden beperkt. Beperking van vrijheden betekent dat een cliënt tijdelijk:
de afdeling niet mag verlaten of alleen onder begeleiding en/of

niet of beperkt mag telefoneren en/of
geen of beperkt bezoek mag ontvangen
post wordt gecontroleerd op meegezonden gevaarlijke voorwerpen

Contact met advocaat, rechter, officier, pvp of de inspectie mag niet beperkt worden.

Meldingsplicht
Beperking in vrijheden moet gemeld worden aan de cliënt en aan de geneesheer-directeur.

Veldbeschrijvingen Middelen of Maatregelen

Opvoeren van een nieuwe middel of maatregel:

Veld

Omschrijving

Begindatum/tijd

Begin datum en tijd van Middelen of Maatregelen

Afdeling(LOV)

Afdeling waarop Middelen of Maatregelen toegepast worden.

Groep(LOV)

Groep waarop Middelen of Maatregelen toegepast worden.

Fiat door(LOV)

Degene die de Middelen of Maatregelen fiatteert (degene moet de rol 'M_OF_M_FIAT' hebben, werkt op de afdeling/groep en is actueel op de afdeling/groep). Degene die ingelogd is moet ook de rol M_OF_M_FIAT of M_OF_M_FIAT_SECRETARESS hebben.

Fiat begin(Dropdown)

Er zijn hier 3 mogelijkheden:

Nee	Er is (nog) geen fiat gegeven
Ja, nog niet definitief	Er is wel een fiat gegeven maar deze is nog niet definitief
Ja, definitief	gebruiker met de rol M_OF_M_FIAT_DEFINITIEF heeft de Middel of Maatregel gefiatteerd

Toelichting

Vrij tekstveld om eventueel een toelichting te geven

Het 'invoer-treintje' vervolgt met het invoeren van één of meerdere toepassingen:

Veld	Omschrijving
Begindatum/tijd	Begin datum en tijd van Middelen of Maatregelen
Type toepassing(LOV)	Lijst van toepassingen zoals gedefinieerd bij 'basis-basiscodeschermen-Middelen of Maatregelen- onderhoud toepassing'. Afhankelijk van de definitie van de toepassing moet er een tijdsregistratie van de toepassing worden bijgehouden.
Tijdstip(Dropdown)	Hierbij heeft men 3 mogelijkheden. - Continue: middel of maatregel is continue van kracht. - Vaste tijdstippen: middel of maatregel is op vaste tijden van kracht. - Wisselende tijdstippen: middel of maatregel is op wisselende tijdstippen van kracht. Tijdsregistratie van middel of maatregel moet worden bijgehouden.
Bijzonderheid	•Als toepassing = ‘Fixatie’, dan zijn de volgende bijzonderheden te kiezen: o M.b.v. mechanische hulpmiddelen o Fysiek vasthouden •Als toepassing = ‘Geneesmiddelen’, dan zijn de volgende bijzonderheden te kiezen: o Fysiek verzet o Geen fysiek verzet •Als toepassing = ‘Voeding/vocht’, dan zijn de volgende bijzonderheden te kiezen: o Fysiek verzet o Geen fysiek verzet •Als toepassing = ‘Anders’, dan zijn de volgende bijzonderheden te kiezen: o Initiatief hulpverlener o Geen initiatief hulpverlener •Bij de toepassingen 'Afzondering' en 'Separatie' kan geen bijzonderheid in worden gegeven
Toelichting	Vrij tekstveld om eventueel een toelichting te geven
Reden toepassing	In dit veld kunnen meerdere redenen aangegeven worden waarom de toepassing op de cliënt is uitgevoerd
Opslaan + nieuw record of OK	Biedt de mogelijkheid om binnen het 'invoer-treintje' meerdere toepassingen in te voeren of om door te gaan naar het volgende scherm (OK).

Let op: wanneer de toepassing via het treintje wordt ingevoerd, zal deze de status 'Aanvang' krijgen. Is het treintje beëindigd en wordt een toepassing later opgevoerd, dan krijgt deze altijd de status 'Tussentijds'. Deze status kan niet handmatig worden gekozen en wordt altijd door het systeem bepaald. In het schermonderdeel van de toepassing is te zien welke status bij een toepassing hoort.

Het 'invoer-treintje' vervolgt met het invoeren van de overige informatie. Hier kan men overige informatie ingeven die van belang is voor de inspectie:

Veld	Omschrijving
Klachtenregistratie cliënt	Aanvinken indien cliënt in staat is om gebruik te maken van artikel 41 BOPZ
Klachtenregistratie vertegenwoordiger	Aanvinken indien de vertegenwoordiger van de cliënt op de hoogte is gesteld van de mogelijkheid om gebruik te maken van artikel 41 BOPZ
In kader zorgplan(Dropdown)	Worden de Middelen of Maatregelen toegepast in het kader van een zorgplan/zorgplan
Overeenstemming cliënt	Aanvinken indien er overeenstemming is met de cliënt over het voorgestelde zorgplan/zorgplan
Overeenstemming vertegenwoordiger	Aanvinken indien er overeenstemming is met de vertegenwoordiger van de cliënt over het voorgestelde zorgplan/zorgplan
Verzet cliënt	Aanvinken indien de cliënt zich verzet tegen de Middelen of Maatregelen
Verzet vertegenwoordiger	Aanvinken indien de vertegenwoordiger van de cliënt zich verzet tegen de Middelen of Maatregelen
Aard toepassing	Er zijn 4 mogelijkheden, artikel 38c (Dwang), artikel 39(Nood), Akkoord of Artikel 40 (Beperking rechten).
Wilsbekwaam	Uitvinken als cliënt wilsonbekwaam is. Het veld 'Wilsbekwaam' wordt alleen getoond als in de inrichting, tegel 'ZIBs zichtbaarheid, 'VrijheidsbeperkendeMaatregelen' is aangezet
Toelichting wilsonbekwaamheid	Vrij tekstveld om eventueel een toelichting te geven als een cliënt wilsonbekwaam is. Het veld 'Toelichting wilsonbekwaamhweid' wordt alleen getoond als in de inrichting, tegel 'ZIBs zichtbaarheid, 'VrijheidsbeperkendeMaatregelen' is aangezet en een cliënt niet wilsbekwaam is.

Indien de cliënt jonger is dan 18 jaar ziet u aanvullende invoervelden in het blok 'Overige informatie'.

Let op: doordat de ingevoerde informatie over een Middel of Maatregel opgestuurd wordt naar de Inspectie, is het een gebruiker niet toegestaan om deze gegevens na het invoeren te wijzigen. Wanneer er toch een foutieve invoer heeft plaatsgevonden, zal dit door een applicatiebeheerder hersteld moeten worden.

Indien er sprake is van aard toepassing = nood, de extra velden:

Veld	Omschrijving
Waaruit bestaat de noodsituatie die noopt tot toepassing van het middel of de maatregel?	Verplicht tekstveld
Omschrijving van de geestesstoornis die de noodsituatie veroorzaakt.	Verplicht tekstveld voor opmerkingen omtrent geestesstoornis
Waarom acht u het toegepaste middel of de toegepaste maatregel doelmatig om de tijdelijke noodsituatie te overbruggen?	Verplicht tekstveld om uit te leggen waarom Middelen of Maatregelen doelmatig zouden zijn
Zijn er minder ingrijpende alternatieven toegepast?	Aanvinken indien er alternatieven zijn toegepast
Welke alternatieven	In een keuzelijst kunnen meerdere alternatieven worden aangegeven. Let op: de alternatieven kunnen in een onderhoudsscherm worden opgevoerd. Dit onderhoudsscherm is beschikbaar in het dashboard inrichting.
Resultaat alternatieven

Indien er sprake is van aard toepassing = dwang, de extra velden:

Veld	Omschrijving
Waaruit bestaat het gevaar dat niet anders kan worden afgewend dan door toepassing van dwangbehandeling?	Verplicht tekstveld
Waaruit bestaat het gevaar dat uit de stoornis voortvloeit, dat niet binnen een redelijke termijn kan worden weggenomen, dan door toepassing van dwangbehandeling?	Verplicht tekstveld
Omschrijving van de geestesstoornis die het gevaar veroorzaakt.	Verplicht tekstveld voor opmerkingen omtrent geestesstoornis
Waarom acht u de toegepaste dwangbehandeling doelmatig om het gevaar binnen de inrichting af te wenden?	Verplicht tekstveld
Waarom acht u het aannemelijk dat zonder toepassing van deze dwangbehandeling het gevaar niet binnen een redelijke termijn kan worden weggenomen zodat verblijf buiten de inrichting mogelijk is?	Verplicht tekstveld
Zijn er minder ingrijpende alternatieven toegepast?	Aanvinken indien er alternatieven zijn toegepast
Welke alternatieven	In een keuzelijst kunnen meerdere alternatieven worden aangegeven. Let op: de alternatieven kunnen in een onderhoudsscherm worden opgevoerd. Dit onderhoudsscherm moet door de applicatiebeheerder c.q. consultant beschikbaar worden gesteld
Resultaat alternatieven

Het volgende scherm geeft informatie over het beëindigen van Middelen of Maatregelen:

Veld

Omschrijving

Einddatum

Einddatum van de Middelen of Maatregelen.

Let op: de datum mag niet in de toekomst liggen maar de tijd mag wel later op de dag zijn.

Fiat door(LOV)

Medewerker met de rol M_OF_M_FIAT moet fiat geven voor beëindiging Middelen of Maatregelen

Situatie einde(Dropdown)

Alleen invullen indien er sprake was van artikel 39 (Nood). Keuze uit een aantal mogelijkheden

Fiat einde(Dropdown)

Afhankelijk van de default waarde 'fiat_einde_mofm' zijn hier 2 mogelijkheden:

Default waarde 'fiat_einde_mofm' op 'N':
Nee	Er is (nog) geen fiat gegeven
Ja, nog niet definitief	Er is wel een fiat gegeven maar deze is nog niet definitief
Ja, definitief	gebruiker met de rol M_OF_M_FIAT_DEFINITIEF heeft de Middel of Maatregel gefiatteerd
Default waarde 'fiat_einde_mofm' op 'J':
Zonder de rol M_OF_M_FIAT_EINDE heeft de gebruiker geen rechten hier iets in te wijzigen.

Welk onderdeel van het behandelingsplan wordt niet meer als dwangbehandeling toegepast?

Deze vraag wordt getoond wanneer het een dwangbehandeling (artikel 38c) betreft. Aan de inspectie moet worden aangeleverd welke interventies/toepassingen (uit het behandelplan) niet meer als dwangbehandeling worden toegepast, na het afsluiten van deze betreffende dwangbehandeling.

Tijdsregistratie
Wanneer er nog geen tijd is geregistreerd binnen een toepassing, zal bij het klikken op het stopwatch-icoontje een invoerscherm worden geopend waarin de gebruiker een tijdsregistratie kan vastleggen:

Veld	Omschrijving
Vanaf	Begindatum/tijd
T/m	Einddatum/tijd Let op: de einddatum mag niet in de toekomst liggen maar de tijd mag wel later op de dag zijn.
Toelichting	Vrij tekstveld om de stiuatie toe te lichten
Verzet cliënt	Keuzelijst of er al dan niet verzet is geweest, of dat het op verzoek van de cliënt zelf is geweest

Wanneer er al wel een tijd is geregistreerd, wordt deze in het overzicht getoond.

Muteren
In een popup kunnen de gegevens van de toepassing gewijzigd worden.

Verwijderen
Door de toepassing te verwijderen worden ook de onderliggende tijdsregistraties verwijderd (indien aanwezig).

Einddatum/tijd Toepassing
Door op het stop-icoontje te klikken, kan de toepassing beëindigd worden:
Met de status einde wordt aangegeven of de maatregel wordt:

Beëindigd
Voortgezet met toestemming van de cliënt
Voortgezet met toestemming vertegenwoordiger zonder verzet van de cliënt

De toepassingen 'Geneesmiddelen' en 'Vocht/voeding' behoeven geen handmatig ingegeven einddatum/tijd en status einde. Hierdoor is ook het stop-icoontje bij deze toepassingen niet te zien.

Let op: de einddatum mag niet in de toekomst liggen maar de tijd mag wel later op de dag zijn.

Extra informatie
Wanneer er slechts één toepassing is en die toepassing heeft geen onderliggende tijdsregistraties én heeft de status 'Aanvang', dan kan deze toepassing verwijderd worden

Rollen

Rollen:	Omschrijving:
M_OF_M	Geeft toegang tot de module Middelen of maatregelen met lees- en schrijfrechten
M_OF_M_FIAT	Geeft het recht in de module Middelen of maatregelen de status naar status 'ja, definitief' om te zetten.
M_OF_M_FIAT_DEFINITIEF	Geeft het recht om in de module Middelen of maatregelen de knop 'definitief maken' te gebruiken. (Deze rol is ook geschikt om de middel en maatregel niet-definitief te maken)
M_OF_M_FIAT_SECRETARESS	Geeft het recht om in naam van een eindverantwoordelijk behandelaar in de module Middelen of maatregelen de status om te zetten naar 'ja, nog niet definitief'.
M_OF_M_FIAT_EINDE	Geeft het recht in de module Middelen of maatregelen de status van het veld 'fiat einde' te wijzigen als de default waarde 'fiat_einde_mofm' op 'J' staat*
M_OF_M_BEPERKT	Geeft beperkte toegang tot de module Middelen of maatregelen met lees- en schrijfrechten
M_OF_M_LEES	Geeft toegang tot de module Middelen of maatregelen met leesrechten
M_OF_M_LEES_BEPERKT	Geeft beperkte toegang tot de module Middelen of maatregelen met leesrechten
SYSOP	Voor toepassen van correcties op Middelen of Maatregelen
CORRECTIE_M_OF_M_VERWIJDER	Maakt het mogelijk een tijdregistratie van een toepassing Middelen of maatregel te verwijderen. Deze is bedoeld als correctie-rol voor medewerkers zonder de rol M_OF_M.
CORRECTIE_MIDDEL_EN_MAATREGEL	Geeft het recht om middel en maatregel te corrigeren
M_OF_M_TIJDSREGISTRATIE	Geeft toegang tot het menu- tijdsregistratie Middelen of maatregelen via het menu 'klinisch/deeltijd' en tot het menu 'overzicht tijdsregistratie toepassing op periode' via het menu 'client(patient)' 'overzichten Middelen of maatregelen'

*als de default waarde op 'N' staat kan iedereen met de rol M_OF_M_FIAT deze status wijzigen

Related Articles
Middel of maatregelen
Actie commissie scherm Het scherm is te benaderen via de tegel Inrichting - Middel of maatregelen - Actie commissie. In dit scherm kan men de verschillende acties die een MIP commissie onderneemt vastleggen. Bij het invoeren van een melding kan men ...
Ongewenste middelen
Ongewenste middelen Indien een nieuwe medicatieopdracht wordt ingevoerd in de medicatie module, controleert het systeem of dit geneesmiddel schadelijke gevolgen heeft of overgevoeligheden veroorzaakt voor de betreffende cliënt. De ongewenste middelen ...
ZIBs inrichting
ZIBs inrichting Het scherm is te benaderen via de tegel Inrichting - ZIBs inrichting, tegels 'Zichtbaarheid' en 'Behandelteam' Wat is een ZIB? Zorginformatiebouwstenen (zibs) worden gebruikt om inhoudelijke c.q. functionele - niet technische - ...
Algemeen
Reden beëindiging JM Het scherm is te benaderen via de tegel Inrichting - Juridische maatregelen - Reden beëindiging JM. In dit scherm kan men de reden beëindiging juridische maatregelen definiëren, die men gebruikt bij Rechterlijke machtigingen. ...
Verdeling
Verdeling Het scherm is te benaderen via de tegel Inrichting - Rapporten en Analytics - Verdeling. De soort verdelingen zijn door SDB gedefinieerd, de waarden zijn in dit scherm in te voeren en te wijzigen. Het scherm bestaat uit de volgende velden: ...

Middelen of Maatregelen

Middelen of Maatregelen